Nadir İsrafilov: “Bakalavr pilləsini bitirənlər müəllim işləsin, magistrlar elm arxasınca getsinlər”
Səbinə Əliyeva: “Problem iki nazirlik arasında heç bir əlaqənin, koordinasiyanın olmamasındadır”
Müəllim ixtisası bir sıra səbəblərə görə gənclər arasında daimi tələbatda olan ixtisasdır. Amma pedaqoji ixtisas almış hər kəs əldə etdiyi bilikləri praktikada tətbiq edə bilməyəcək. Belə ki, bakalavriat ixtisasında başqa ixtisas üzrə, amma magistr dərəcəsini pedaqoji ixtisasda almış şəxslər müəllimlərin işə qəbulu müsabiqəsində (MİQ) iştirak edə bilməzlər. Müəllimlərin işə qəbulu üçün elektron formatda sənədlərin qəbulu mərhələsində yalnız baza təhsili (bakalavr pilləsi) müəllimlik ixtisasına aid olan namizədlərdən ərizə qəbul edilir. Qeyd olunur ki, həmin şəxslər müsabiqənin sınaq imtahanlarında iştirak etmək hüququ əldə edirlər.
Təhsil Nazirliyi yanında İctimai Şuranın sədr müavini Nadir İsrafilov AYNA-ya şərhində deyib ki, ölkəmizdə ikipilləli ali təhsil Boloniya prosesinə qoşulduqdan sonra tətbiq edilib: “Bu, yerli təhsilin Avropa ilə inteqrasiyasına doğru bir addım idi. Sovet dövründə bütün İttifaqda olduğu kimi Azərbaycanda da fərqli ali təhsil sistemi var idi və əksər universitetlər 5 il təhsil verirdi. Tibb İnstitutunda təhsil müddəti 6-7 il, pedaqoji institutda 4 il idi”.
“Bugünkü ikipilləli təhsilə gəlincə, bakalavr pilləsi peşə təhsili verir, magistratura isə elmi fəaliyyətə hazırlaşır. Deməli, bir şəxs pedaqogika üzrə bakalavr pilləsini bitiribsə, onun orta məktəbdə müəllim işləmək hüququ var və magistrlar elm arxasınca getməlidirlər. İndi ölkədə lazım olandan 3 dəfə çox müəllim var. Əsas ali təhsil hələ də bakalavr pilləsidir, çünki müsabiqədə yalnız bakalavr pilləsi çərçivəsində müvafiq təhsilə malik olanların iştirak edə bilməsi təbiidir”, – deyə ekspert bildirib.
Onun sözlərinə görə, müəllim seçiminə xüsusi diqqət yetirilməlidir: “Bir çox müəllimlər sinfi idarə edə bilmir və məktəbdə müəyyən hadisələrlə bağlı mütəmadi olaraq məlumat verilir. Məktəbdə işləmək üçün testlərə cavab vermək kifayət deyil. Həm psixi vəziyyətini, həm də insanın müəllim olmağa nə dərəcədə hazır olduğunu yoxlamaq lazımdır”.
“Hazırda ölkədə davamlı təhsil var. İstənilən yaşda universitetə daxil ola, ixtisasını dəyişə bilərsən. Bəziləri əvvəlcə bir ixtisas alır, sonra təhsilini başqa bir sahədə davam etdirmək qərarına gəlir. Amma bəzən nəticədə o, nə bu, nə də digər sahəni tam başa düşən qeyri-stabil mütəxəssisə çevrilir”, – deyə İsrafilov vurğulayıb.
Əlavə edib ki, ölkəmizdə magistratura və bakalavr proqramları çoxları tərəfindən yanlış anlaşılır: “Bakalavr dərəcəsi ilə bitirən və işə düzəlmək üzrə olanlar tez-tez işəgötürənlərin magistr dərəcəsini bitirmiş şəxsləri işə götürməyə üstünlük verdiyini görürlər. Onlar bakalavr dərəcəsini, demək olar ki, texniki məktəblər və kolleclər kimi qəbul edirlər. Magistraturaya daha az plan yerləri ayrılmalıdır. Oraya ancaq həqiqətən elmi fəaliyyətlə məşğul olmaq istəyənlər getməlidirlər. Magistr dərəcəsi keçmiş aspiranturaya bərabərdir. Sovet dövründə bir nəfər də olsun aspirant işsiz qalmazdı, onları xüsusi hazırlayırdılar. İndi isə bizdə magistrların buraxılış dəzgahı var, sanki konveyerdir”, – deyə sədr müavini fikrini tamamlayıb.
Təhsil eksperti Səbinə Əliyeva isə AYNA-ya açıqlamasında deyib ki, problem Təhsil Nazirliyi ilə Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi arasında heç bir əlaqənin, koordinasiyanın olmamasındadır: “Müəyyən bir peşənin lazımi sayda nümayəndələri haqqında proqnozlar verilmir. Təhsil Nazirliyi çoxlu sayda mütəxəssis buraxır, lakin onların hamısını işlə təmin etmək mümkün deyil. Bizdə bir neçə ali təhsil müəssisəsi var ki, çoxlu müəllimlər məzun olur və sonra iş tapa bilmirlər. Yəqin buna görə də müəyyən məhdudiyyətlər qoyulur”.
